Onderbouwing & Theoriën

Teamontwikkeling met Spiral Dynamics

Spiral Dynamics is een psychologisch model ontwikkeld door Clare W. Graves, verder uitgewerkt door Don Beck en Christopher Cowan. Het beschrijft de evolutie van menselijk bewustzijn en wereldbeelden door middel van “waardesystemen” of “memes”. Deze zijn ingedeeld in lagen of kleuren, elk met specifieke kenmerken en waarden. Het model helpt begrijpen hoe individuen, groepen, en samenlevingen veranderen naarmate hun omstandigheden evolueren. De lagen variëren van basale overleving (Beige) tot collectieve harmonie (Turquoise), waarbij elke laag een unieke manier van denken en oplossen van problemen vertegenwoordigt.

Afgeleide Modellen

Discovery Insights: Gebaseerd op Jungiaanse psychologie en Spiral Dynamics, richt zich op persoonlijke gedragsvoorkeuren en teamdynamiek via vier kleuren (Rood, Geel, Groen, Blauw).

Integral Theory (Ken Wilber): Breidt Spiral Dynamics uit met meer dimensies, zoals lichaam, geest en cultuur.

ValueMatch: Toepast Spiral Dynamics op organisaties, gericht op cultuurverandering en leiderschap.

Deze modellen vertalen Spiral Dynamics naar praktische toepassingen in coaching, teamsamenwerking en organisatieontwikkeling.

Spiral

Tuckmans stadia van groepsvorming

Teamontwikkeling-Tuckman-4168249588

Tuckman’s model van groepsontwikkeling beschrijft de natuurlijke stadia die teams doorlopen om effectief samen te werken. Ontwikkeld door Bruce Tuckman, omvat het vier kernfasen: Forming, Storming, Norming, Performing, met later een vijfde fase toegevoegd: Adjourning.

  1. Forming: Het team komt samen, leert elkaar kennen, en legt de basis voor samenwerking. Rollen en doelen zijn nog onduidelijk.
  2. Storming: Conflicten ontstaan terwijl teamleden hun posities en verantwoordelijkheden verkennen. Dit is cruciaal voor het ontwikkelen van vertrouwen en begrip.
  3. Norming: Het team creëert structuur, duidelijkheid, en begint soepel samen te werken met wederzijds respect.
  4. Performing: Het team functioneert optimaal, met effectieve samenwerking en focus op gezamenlijke doelen.
  5. Adjourning: Bij projectafsluiting of teamontbinding reflecteren leden op prestaties en ervaringen.

Dit model biedt een waardevolle leidraad voor teams en leiders om samenwerking te begrijpen en te verbeteren, met praktische tools om elk stadium te navigeren.

Zelfdeterminatietheorie

De zelfdeterminatietheorie (Self-Determination Theory, SDT), ontwikkeld door Edward Deci en Richard Ryan, is een wetenschappelijk model dat menselijke motivatie verklaart. Het richt zich op de fundamentele psychologische behoeften die essentieel zijn voor intrinsieke motivatie, optimaal functioneren en welzijn. Deze behoeften zijn:

Autonomie (Agency): De vrijheid om zelf keuzes te maken en controle te hebben over eigen werk.

Competentie (Challenging): Het gevoel effectief te zijn en uitdagingen aan te kunnen.

Verbondenheid (Social): Een gevoel van verbondenheid en steun binnen het team of de organisatie.

Wanneer teams werken in een omgeving die deze drie behoeften ondersteunt, zijn teamleden gemotiveerder, innovatiever en productiever. SDT benadrukt het belang van leiderschap dat empowerment en samenwerking bevordert in plaats van controle en dwang. Voor teamontwikkeling biedt SDT praktische inzichten om werkculturen te creëren waar mensen floreren en duurzaam bijdragen aan gezamenlijke doelen. Ideaal voor teams die betrokkenheid en prestaties willen verbeteren.

deci-ryan